معماری سایت، ساختار سلسله مراتبی صفحات وب سایت است. این ساختار از طریق لینک‌های داخلی شکل می‌گیرد و نقش بسیار مهمی در بهبود سئو وب سایت دارد. معماری سایت باید طوری طراحی شود که کاربران بتوانند به راحتی اطلاعات را پیدا کنند و به خزنده های موتور جستجو کمک کند تا رابطه بین صفحات مختلف را درک کنند. در قسمت اول مقاله ساختار سایت، این مفاهیم را بیشتر توضیح داده‌ایم؛ در مقاله کنونی فرایند تدوین معماری سایت را تشریح می‌کنیم.
مراحل طراحی معماری سایت در سئو
در یک معماری سایت سئو پسند باید به موارد زیر توجه ویژه‌ای داشت:
1. تحقیق کلمات کلیدی و موضوعاتی که قرار است در مورد آن تولید محتوا کنیم
2. طراحی معماری سایت و سلسه مراتب محتوا
3. بهینه سازی URL سایت
4. طراحی دقیق منوی ناوبری سایت
5. توجه به عمق صفحات کلیدی سایت
6. پیدا کردن و اصلاح مشکل کنیبالیزشن شدن عبارات کلیدی (برای سایت‌هایی که قبلا طراحی شده‌اند)
7. استفاده استراتژیک از لینک‌دهی داخلی
8. ساخت سایت مپی که HTML باشد
حال هر کدام از این موضوعات را به صورت جداگانه توضیح می‌دهیم.
1- تحقیق کلمات کلیدی و موضوعات هدف
فرایند طراحی معماری سایت با تحقیق کلمات کلیدی موضوع شروع می‌شود. بعد از آن باید موضوعاتی که هدف گذاری کرده‌ایم را بشناسیم و کلمات کلیدی اولیه (Primary Keywords) این حوزه که می‌خواهیم در آنها رتبه به دست آوریم را مشخص کنیم. برای پیدا کردن کلمات کلیدی می‌توان از ابزارهای مختلف همچون سرچ گوگل، گوگل کیورد پلنر، سایت Ahrefs و Semrush استفاده کرد. همچنین می‌شود با جلسات توفان فکر لیستی از کلمات کلیدی مهم را گردآوری کرد. دسته کلمات کلیدی اصلی و اولیه ما همان صفحات پیلار (بسته به حوزه کاری متفاوت است) را شکل می‌دهند که اکثرا از جنس کلمات کلیدی عمومی (Generic keyword) و کوتاه هستند.
حال نوبت به مشخص کردن جزئیات هر موضوع و دسته کلمات کلیدی به منظور ساخت صفحات کلاستر است. به یاد داشته باشید که جزئیات کلمات کلیدی اصلی که به عنوان زیرموضوع نیز شناخته می‌شوند از جنس کلمات کلیدی طولانی (long-tail keywords) بوده که برای صفحات کلاستر مناسب هستند. در مقاله قبلی مدل پیلار کلاستر را توضیح دادیم.
2- طراحی معماری سایت و سلسله مراتب محتوا
توسعه معماری سایت عامل کلیدی در موفقیت سایت است؛ پس در طراحی آن لازم است مدل پیلار کلاستر را جدی گرفت. گفتیم که پیلارها صفحات مهم سایت هستند که موضوعات کلی‌تر و کلمات کلیدی کوتاه (کلماتی که حجم جستجو در آنها بالا و همچنین رقابت سنگینی دارند) را پوشش می‌دهند. موقع طراحی صفحات پیلار باید توجه کرد که چگونه می‌توان موضوعات بیشتری را در سطحی گسترده داخل صفحه پوشش دهیم. این موضوع کمک خواهد کرد که بعدا صفحات کلاستر را راحتتر توسعه دهیم.
در نظر داشته باشید که صفحات کلاستر باید سوالات خاصی را در مورد یک موضوع گسترده‌تر پاسخ دهند؛ ضروری است که از این صفحات به صفحات پیلار (که موضوع جامع‌تر را در برگرفته) لینک دهیم. همین موضوع ساده به موتورهای جستجو کمک می‌کند تا به درک بهتری از محتوای سایت برسند.
3- بهینه سازی URL سایت
بهینه سازی URL هم بخش مهمی از فرایند سئو به شمار می‌رود. در معماری سایت نیز لازم است صفحات کلاستر را به عنوان زیر مجموعه صفحات پیلار آدرس دهی کنیم. به عنوان مثال فرض کنید آدرس صفحه پیلار به شرح آدرس زیر باشد: yourdomin.com/pillar/
باشد. در اینجا باید تمام صفحات کلاستر مربوط به این پیلار، داخل این آدرس جای بگیرند یعنی:
yourdomin.com/pillar/cluster-page-1/
این ساختار به سیلو یوآر ال (URL silos) مشهور است و کمک می‌کند تا ارتباط موضوعی داخل آدرس سایت حفظ شود. در نظر داشته باشید که اگر نتوانید ساختار URL را به خاطر محدودیت‌های فنی سیلویی کنید، راه‌های دیگری برای جبران این موضوع وجود دارد. مثلا می‌توانید از خود لینک‌های داخلی برای نشان دادن ارتباط موضوعی مقالات استفاده کنید و با این روش به موتورهای جستجو نشان دهید که هر کدام از مقالات مربوط به کدام زیرمجموعه هستند؛ بخش عمده‌ای از این روش در مدل پیلار کلاستر به صورت خودکار پیاده سازی می‌شود.
4- طراحی دقیق منوی ناوبری
منوی ناوبری (Navigation Menus) علاوه بر اینکه برای کمک به کاربران طراحی شده تا بتوانند آن چیزی که می‌خواهند را راحتتر پیدا کنند شاخص مهمی نیز در شناساندن صفحات مهم سایت به شمار می‌رود. به عنوان مثال به تصویر زیر که منوی ناوبری استانداردی ندارد و تنها یک سطح را مشخص کرده نگاه کنید:
حال منوی سایت زیر را نگاه کنید که به دقت موضوعات مختلف را دسته‌بندی کرده است؛ در سایت زیر است که کاربر به راحتی می‌توانید آنچه به دنبالش است را به راحتی پیدا کند:
منوی ناوبری سایت باید به نحوی طراحی شود که بتوانید مهمترین صفحات سایت را بدون دردسر، مقابل چشمان کاربر قرار دهد.
5- توجه به عمق صفحات کلیدی سایت
گفتیم که یک معماری سایت خوب هم به کاربر و هم به موتورهای جستجو کمک می‌کند تا محتوا را به راحتی پیدا کرده و ساختار آن را بفهمند. عمق مناسب صفحات کلیدی سایت به ما می‌گوید که محتوا نباید در جای عمیقی از سایت قرار گیرد. به زبان ساده کاربر باید بتواند با چند کلیک به خواسته خودش برسد. قانون سه کلیک (3 Clicks Rule) به همین منظور ابداع شده است) و به ما می‌گوید تمامی صفحات باید با 3 کلیک از صفحه اول (Home Page) قابل دسترس باشند.
استفاده از منوی بردکردامب (Breadcrumb) و همچنین لینک دهی داخلی کمک می‌کند که صفحات زیاد دور از دسترس نباشند ولی تصویری کردن ساختار سایت به ما کمک خواهد کرد تا گامی فراتر رویم و معماری سایت را طوری طراحی کنیم که کاربران با 3 کلیک بتوانند به موضوعات مد نظرشان دسترسی داشته باشند.
6- پیدا کردن و اصلاح مشکلات کنیبالیزیشن
ساختار دهی مجدد یک سایت بهترین فرصت برای شناسایی و اصلاح کلمات کلیدی کنیبالیزه شده است. در مقاله قبلی کنیبالیزیشن را تعریف کردیم. گفتیم که مشکل کنیبالیزیشن زمانی رخ می‌دهد که در گوگل برای یک کلمه کلیدی بیش از یک صفحه از سایت نمایش داده شود؛ نتیجه نیز رقابت آن دو صفحه و تضعیف هردوی آنهاست.
مشکل کنیبالیزیشن در مورد قصد و نیت جستجو (Search Intent) است و زمانی که چندین صفحه برای آن قصد و نیت جستجو بهینه شده باشند مشکل جدی می‌شود.
یک قاعده سرنگشتی برای تشخیص صفحات کنیبالیزه شده آن است که اگر این صفحات در رتبه یک و یا دو صفحه نتیجه گوگل باشند کنیبالیزیشن رخ نداده و این جاگذاری ناشی از قدرت دامنه شما در آن کلمات کلیدی است؛ اما زمانی که این نتایج با فاصله بیشتر از هم قرار گرفته باشند مشکل کنیبالیزیشن به وجود آمده است. برای حل مشکل کنیبالیزه شدن نیز راه‌های مختلفی وجود دارد و چون موضوع این مقاله نیست تنها به آنها اشاره می کنیم؛ مواردی همچون ادغام مقالات، حذف یک یا چند تا از مقالات، ویرایش کلمات کلیدی و یا لینک‌سازی داخلی از جمله این موارد هستند. اگر بخواهیم این موضوع را جمع‌بندی کنیم باید گفت در هنگام طراحی معماری سایت باید به نیت و قصد جستجو کلمات کلیدی توجه ویژه داشته باشیم و هر صفحه را تنها برای یک نیت جستجو بهینه کنیم.
7- استفاده استراتژیک از لینک دهی داخلی
لینک دهی داخلی یک عامل کلیدی در طراحی معماری یک سایت به شمار می‌رود. در این مقاله و مقاله قبلی گفتیم موضوعی مهم است چراکه به موتورهای جستجو کمک می‌کند تا ساختار سایت و همچنین ارتباط موضوعی بین صفحات را بهتر درک کنند، اعتبار لینک‌ها را انتقال دهند و به کاربران نیز کمک می‌کند تا بتوانند محتوا را بهتر و زودتر پیدا کنند. لینک‌دهی داخلی را باید از سه کانال مهم منوی ناوبری، بردکردامب و لینک‌های موضوعی داخلی پیاده سازی کرد. ابتدا مهمترین صفحات را با کمک لینک‌های منوی ناوبری مشخص کنید و با منوی بردکردامب آنها را تکمیل کنید سپس ارتباط موضوعی را با کمک لینک‌های داخلی شکل دهید.
8- ایجاد یک نقشه سایت HTML
آخرین مرحله در ایجاد یک معماری سایت مناسب ایجاد یک نقشه سایت HTML است. این نقشه سایت برای کاربران قابل مشاهده است و همچنین لیستی از لینک‌ها را در اختیار موتور جستو قرار می‌دهد که می‌تواند آنها را بهتر خزش کند. نقشه سایت HTML همچنین ریسک ایجاد صفحات یتیم (یعنی صفحاتی که هیچ گونه لینک داخلی ندارند) را از بین می‌برد لذا این امکان را فراهم می‌کند تا صفحات جدید سریع‌تر خزش و ایندکس شوند. نقشه سایت اچ تی ام الی در واقع رتبه صفحات را توزیع کرده (اعتبار لینک) و منابع معتبر نیز توصیه کرده‌اند که از آن استفاده شود.
نتیجه
در مقاله قبلی ساختار و معماری سایت را تعریف و اهمیت آن را برای کاربران و موتورهای جستجو تشریح کردیم؛ در این مقاله فرایند طراحی معماری سایت را در 8 گام توضیح دادیم. فکر می‌کنیم اهمیت ساختار سایت برای شما کاملا مشخص شده باشد پس از الان آن را برای سایتتان طراحی و یا آپدیت کنید. در کل طراحی معماری سایت نیاز به زمان و دقت زیادی دارد. لازم است محتوای سایتتان را دسته بندی موضوعی کنید، اعتبار لینک‌ها را در کل سایت توزیع کرده و به کاربران کمک کنید مطالب مورد نظرشان را سریع‌تر پیدا کنند.
